یامرگ یا تجدد / معرفی کتاب ماشااله آجودانی
کتاب از چهار فصل و نه بخش تشکيل میشود. خواننده از خلال مقالات کتاب که «بهمرور و طی 18 سال گذشته در ايران و خارج از ايران منتشر شدهاند»1 با ارتباط تنگاتنگ و رشد موازی ادب و سياست (تفکر، فضا، نظام... سياسی) آشنا میشود. از لحاظ تاريخی، کتاب، نقطهی آغازين ادبيات مشروطه را «25 سال آخر حکومت ناصری»2 برمیشمرد. در فصلی که به "نوآوری در ادبيات مشروطه" پرداخته میشود، با اشاره به «یکی از ويژگیهای تحوّل ادبيات مشروطه»3 که «اختصار و سادگی بيش از حد زبان اين ادبيات»4 است، رستمالتواريخ را طليعهی چنين تحوّلی مینامد. گذشته از آقاخان کرمانی که در کتاب «برجستهترين تدوينکنندهی ناسيوناليسم ايرانی»5 نام گرفته، به رجال سياسی چون مستشارالدّوله و ديگر اهل فکر خطّ سير مشروطه چون آخوندزاده، طالبوف، ملکم، زينالعابدين مراغهای، عشقی، قزوينی و... و نقش نوآور آنان نيز اشاره میشود. اين کتاب را میشود ضميمهای بر ديگر تحقيق نويسنده، مشروطهی ایرانی، دانست.
*آجودانی، ماشاالله. يا مرگ يا تجدّد. تهران: اختران، تابستان 1382، 300 صفحه